A A A

Monitoring stężenia Po w powietrzu za pomocą bioindykatorów

210Po powstaje w powietrzu w wyniku sekwencji rozpadu 226Ra, emitowany jest również w wyniku działalności  człowieka, np. wysokotemperaturowych procesów technologicznych. Jest szkodliwy w dwojaki sposób: jest promieniotwórczy
(emiter cząstek α) i toksyczny.
Biorąc pod uwagę dostępność gatunkową porostów i mchów do oceny stężenia Po-210 wybrano mech Pleurozium schreberi i porost Hypogymnia physodes. Materiał do analiz pobierany był na terenie województwa łódzkiego, m.in. w miastach Łódź, Zgierz, Stryków oraz we wsiach Witów, Jamno. W ramach badań pobrano około
180 próbek.


Metodykę badań ilustruje schemat:

Dla weryfikacji poprawności metodyki przeprowadzono analizę materiałów referencyjnych IAEA-300, IAEA-327.
Szczególnie dobrymi bioindykatorami 210Po okazały się porosty z rodziny Hypogymnia physodes. W rejonach o wyższej emisji zanieczyszczeń (centrum Łodzi) stosunek aktywności 210Po w próbkach porostów względem aktywności w mchach
w tej samej lokalizacji wynosił nawet 3.
Wyniki analiz zostały zilustrowane na mapach za pomocą programu Quantum GIS (wersja 1.8.0).

 


Rys. 1. Aktywność 210Po w poroście Hypogymnia physodes w Łodzi [Bq/kg].

 

Zauważono zależność pomiędzy lokalizacją obszarów o podwyższonej aktywności a potencjalnymi źródłami (okolice przemysłowe, stare okolice miasta). Wykazano, że w zależności od części morfologicznej bioindykatora aktywności badanego pierwiastka są różne.

 

Wyniki powyższych badań zostały umieszczone w artykule naukowym pt. „Use of moss and lichen species to identify of 210Po contaminated regions”, Environmental Sciences: Processes and Impacts, 16, 12, 2014, 2729-2733.

 

Projekt ten otrzymał finansowanie z Funduszu Młodych Naukowców Wydziału Chemicznego, a dodatkowo stanowi rozszerzenie/uzupełnienie grantu Sonata finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.